MINISTERIE VAN DEFENSIE

Het kerndepartement van het Ministerie van Defensie is al eeuwen lang gehuisvest aan de Kalvermarkt in het centrum van Den Haag. In de periode tot midden 20e eeuw is het complex in verschillende fasen uitgebreid. Begin 2000 bleek een rigoureuze renovatie van de verschillende gebouwdelen en algehele update van de werkplekomgeving noodzakelijk. De afzonderlijke bouwdelen zijn tot een eenheid gesmeed door de voormalige binnenplaatsen van het ministerie te overkappen met een nieuwe betonnen structuur. Door de overkapping is op begane grond niveau een nieuwe ontsluitingstructuur ontstaan, waardoor alle bouwdelen efficiënt ontsloten kunnen worden. De ontworpen kruisvormige structuur is een knipoog naar de rijke detaillering van de gevel van het hoofdgebouw ontworpen door architect en voormalig Rijksbouwmeester G. Friedhoff en rijksarchitect Hoekstra. Het ontworpen dak is innovatief, robuust en subtiel tegelijk en sluit goed aan bij de Defensie organisatie. De kolommen van deze draagstructuur staat strategisch geplaatst maar voelen aan als ‘bomen in een bos’.

De opbouw van de constructie bestaat uit een primaire constructie en een secundair grid, Het primaire gedeelte bestaat uit een betonnen structuur, een combinatie van prefab en in het werk gestort beton. Het secundaire grid bestaat uit een composieten structuur in combinatie met piramidevormige daklichtkoepels. De glasplaten zijn in een sponning in de composiet dakkoepels aangebracht en structureel verlijmd. De uitvoering van de organisch gevormde kolommen vraagt om speciale aandacht. Aan de kop van iedere kolom zit een kroon met vier balkaanzetten. Het balkrooster tussen de kronen is in het werk gestort met een hoge kwaliteit zelfverdichtend beton. Voor het storten van het betonnen dakgrid is een zeer nauwkeurige polyester bekisting gebruikt. Na het ontkisten is het betonoppervlak afgefilmd en matwit afgewerkt met een elastische coating. De naden zijn onzichtbaar weggewerkt. De matte afwerking geeft in combinatie met het binnenvallend daglicht een bijzonder zacht karakter.

bovenaanzicht grid structuur dak

exploded view opbouw dekdak constructie



Ministerie van Defensie  Den Haag
kerndepartement 
opdrachtgever Rijksgebouwendienst
gebruiker Ministerie van Defensie
grootte 35.000 m2
i.s.m. Sander Architecten
projectarchitecten Ellen Sander, Jeroen Spee, Jeroen Steenvoorden,
 Baukje van der Steeg
bouwkundige ondersteuning VDNDP Bouwingenieurs
constructeur Pieters Bouwtechniek Delft
periode 2006-2012
status opgeleverd